چکیده:

این تحقیق، با عنوان « شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر میزان قانون گریزی در شهر تهران» اجرا شد. به‌طور اساسی، قانون‌گریزی ناشی از روابط انسانی است که جامعه را به طور جدی تهدید می‌کند و یا تحقق نیازمندی‌ها و تقاضاهای افراد کثیری را مانع می‌شود. قانون‌گریزی وقتی به وجود می‌آید که به نظر می‌رسد نهادهای تنظیم کننده روابط بین افراد با شکست روبه‌رو شده و دچار تزلزل می‌شوند که این مسئله صحت و سلامت جامعه را تهدید می‌کند و سبب تضعیف انسجام اجتماعی شده و وحدت سازمان جامعه را به خطر می‌اندازد و در نهایت هرج و مرج و بی ثباتی بر جامعه حاکم می‌شود. حال برای رفع معضل و مشکل قانون‌گریزی باید ببینیم چه عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر میزان قانون‌گریزی تأثیر دارند یا آن را تشدید می‌کنند؟ و پس از شناسایی می توانیم راهکار و راه حل مناسب ارائه دهیم. با استفاده از مطالعه تئوری‌های مختلف، فرضیاتی برای بررسی رابطه بین عوامل مؤثر (میزان دینداری، احساس آنومی، میزان اعتماد سیاسی، مشارکت اجتماعی، نگرش به قانون، کنترل و نظارت، جنس، تأهل، تحصیلات و میزان درآمد) بر میزان قانون‌گریزی تدوین گردید. روش این تحقیق پیمایش بود که با استفاده از پرسشنامه هر یک، مورد آزمون قرار گرفت. پایایی سوالات تحقیق از طریق آلفای کرونباخ با مقدار متوسط ۸۳/۰ به دست آمد. نمونه آماری ۳۱۲ نفر از شهروندان تهرانی که به وسیله نمونه‌گیری خوشه‌ای به آن رسیدیم، تشکیل شد. نتایج تحقیق رابطه وضعیت دینداری، احساس آنومی، میزان اعتماد سیاسی، میزان مشارکت اجتماعی، نگرش به قانون، کنترل و نظارت، جنس را با میزان قانون‌گریزی تأیید کرد و رابطه میزان تحصیلات و میزان درآمد پاسخگویان و وضعیت تأهل را با میزان قانون‌گریزی تأیید نکرد.